Những Người Nổi Tiếng: Abraham Lincoln

Thursday, July 1, 2010

Abraham Lincoln

Abraham Lincoln (12 tháng 2 năm 1809 – 15 tháng 4 năm 1865), phiêm âm tiếng Việt là Lincôn (còn được biết đến với tên Abe Lincoln, tên hiệu Honest Abe, Rail Splitter, Người giải phóng vĩ đại) là vị Tổng thống thứ 16 của Hoa Kỳ, tại nhiệm từ năm 1861 đến 1865. Ông là một trong những người đã thiết lập Đảng Cộng hoà năm 1854^[1].

Trước khi trở thành tổng thống, Lincoln từng là một luật sư, một thành viên của Viện Dân biểu Hoa Kỳ, và một ứng cử viên không thành công vào Thượng viện Hoa Kỳ. Là một người phản đối kịch liệt sự mở rộng của chế độ nô lệ ở Hoa Kỳ và chủ trương xoá bỏ chế độ này,^[1] Lincoln đã giành được vị trí ứng viên tổng thống Đảng Cộng Hòa năm 1860 và sau đó được bầu làm tổng thống vào năm đó. Ông đã tiến hành cuộc Chiến tranh Bắc Nam, tức Nội chiến Hoa Kỳ (1861 - 1865) chống lại giai cấp chủ nô ở miền Nam,^[1] kết quả là chiến thắng của quân miền Bắc và nô lệ được giải phóng. Lincoln cũng ban hành chính sách ruộng đất, thực hiện nhiều cải cách có tính dân chủ.

Lincoln đã giám sát rất chặt cuộc chiến, đặc biệt trong việc lựa chọn các tướng lĩnh đứng đầu, bao gồm Ulysses S. Grant. Các sử gia đã kết luận rằng Lincoln đã rất khéo léo giải quyết các chia rẽ trong Đảng Cộng Hòa, đưa lãnh đạo của từng phe phái vào nội các và bắt họ phải hợp tác. Lincoln cũng đã giúp Hoa Kỳ tránh khỏi cuộc chiến với Vương quốc Liên hiệp Anh và Ireland vào năm 1861.

Phe phản chiến chỉ trích ông vì từ chối nhượng bộ trong vấn đề nô lệ. Ngược lại, Những Người Cộng hòa Cấp tiến, phe giải phóng nô lệ trong Đảng Cộng hòa, chỉ trích ông vì đã tiến hành giải phóng nô lệ quá chậm. Dù gặp những trở ngại này, ông thường lôi kéo được ý kiến quần chúng nhờ những bài phát biểu thuyết phục của mình; mà Diễn văn Gettysburg là một ví dụ. Kết thúc cuộc chiến, Lincoln đã có quan điểm rất ôn hòa về tái thiết, tìm kiếm sự tái đoàn kết quốc gia thông qua một chính sách tái hòa hợp độ lượng. Vụ ám sát ông năm 1865 là vụ ám sát tổng thống Hoa Kỳ đầu tiên, làm ông trở thành một chiến sĩ tử vì đạo vì lý tưởng thống nhất quốc gia.